Dyna X Schokbrekers

Dit artikel werd oorspronkelijk gepubliceert in de Koerier van mei 1993. De schrijver was kennelijk een bescheiden persoon, hij vergat in elk geval zijn naam te vermelden

Als men, na een zeker aantal kilometers, gebreken in de ophanging constateert, is het goed de schokbrekers te controleren en zo nodig de afstelling daarvan te verbeteren. Deze handelingen kunnen ongeveer 5000 km na de in gebruik stelling uitgevoerd worden.

CONTROLE DER VOOR- EN ACHTERSCHOKBREKERS.

Men kan zich van hun goede werking overtuigen door achtereenvolgens een sterke druk op de linker er rechter voorspatborden en de achterzijde van het voertuig uit te oefenen. Als die druk plotseling wordt weggenomen dan moet het voertuig dan geleidelijk in zijn oorspronkelijke stand terug komen. Als deze stand weder snel wordt aangenomen is het nodig de schokbrekers te controleren.

– Belangrijk- Het is mogelijk dat een door de olie meegevoerde verontreiniging in de oliebaan is gekomen en daardoor afbreuk doet aan de goede werking van de schokbreker. In dat geval de schokbreker verwijderen, ergens in vastzetten, de arm halverwege tussen de uiterste stander C en D plaatsen (fig.1) en vervolgens met een hamer een klap geven op het uiteinde van de arm, in de rem richting.

Deze klap, die een sterke druk van de olie in de oliebaan van de schokbreker ten gevolge heeft, zal de verontreiniging(en) verwijderen en de circulatie weer normaal maken. Men kan zich op eenvoudige wijze rekenschap gever van het resultaat door de schokbreker arm met de hand te bewegen. Deze moet een zekere weerstand bieden, die als volgt geregeld kan worden:

1. Voorschokbrekers (fig.1) Aan het uiteinde van de arm een gewicht van 25 kg bevestigen. De arm moet zich dan van de bovenste nok (C) naar de nok van de onderste stand bewegen (D) in een tijd varierende van 8 à 10 sec. Als het langer dan 10 sec. duurt eer de armm beneden is (schokbreker te vast) deze regelen door met behulp van een sleutel de zuiger P (die de indicatie Pen PI draagt) -zie fig.2- in de richting tegengesteld aan de wijzers van een horloge (zie fig. 3) te bewegen. Vervolgens opnieuw de tijd voor het omlaag komen vaststellen en de bewerking herhalen tot men een tijd krijgt die overeenstemt met de hierboven verstrekte opgave.
Als de tijd korter is dan 8 sec (schokbreker te ver geopend): Afstellingverrichten door de zuiger te draaien in de zin van de wijzers van een uurwerk (zie fig. 4) en de tijd voor het omlaag komen opnieuw opnemen. – Bewerking herhalen tot men de opgegeven tijd krijgt.

Als men niet tot een tijd van 8 of 10 sec. komt wanneer de indicatiepen PI stuit tegen de nok B kan men de indicatie pen verwijderen, de centrale zuiger P draaien totdat hij de nok B gepasseerd is – zie fig. 5- vervolgens de indicatie pen (PI) weer aanbrengen en voortgaan met de afstelling tot men een tijd van 8 tot 10 seconden vindt.

BELANGRIJK
Als men de nok voorbij is kan men niet meer dan nog een slag maken zonder gevaar te lopen de thermostaat te vernielen. Het wordt dan ook uitdrukkelijk aangeraden de nok B slechts eenmaal te passeren!

2. Achterschokbrekers
Te werk gaan als voor de voorschokbrekers maar de tijd voor het omlaag komen moet hierbij 18 tot 20 sec. zijn.

N.B. Deze afstelling moet geschieden bij een temperatuur der omgeving van 15 tot 20 graden.

ONDERHOUD
Elke 15.000 km Nagaan of er nog voldoende ricinusolie aanwezig is, door losdraaien van de plug 1 in fig.1. Zonodig bijvullen uit een zeer schone oliespuit, Het oliepeil moet komen op plm. 1 cm beneden de draad van de vulopening. Wanneer de schokbreker in zijn normale stand geplaatst is. Wij wijzen er op. dat een teveel aan olie door zijn uitzetting gevaar kan opleveren voor lekkage en de goede werking van de schokbreker kan verhinderen. Vuldop goed vastzetten, na de pakking te hebben gecontroleerd.

N.B.
Nooit de arm van de schokbreker demonteren. Daar de afremming van de schokbrekers buitengewoon gevoelig en krachtig is, oppassen voor een overdreven sterke afremming die, door het opheffen der veerwerking, de veren stug zou maken.

Zie bovendien het commentaar van o.m. Jelle Bethlehem, onder dit artikel.

Panhard Automobielclub Nederland